Sinsice Vücutta Birikiyor: Son Zamanlarda Neden Herkesi Elektrik Çarpıyor?

Son zamanlarda birçok kişi, kapı kollarına, arabalara ya da birbirlerine dokunduklarında elektrik çarpması yaşadıklarını belirtiyor. Sosyal medya platformu X’te de sıkça dile getirilen bu durum, aslında statik elektrik birikiminden kaynaklanıyor. Peki, statik elektrik neden artış gösteriyor ve nasıl önlenebilir? Uzman görüşleri ve bilimsel araştırmalar ışığında bu soruların yanıtlarını derledik.

Statik Elektrik Nedir ve Neden Artıyor?

Statik elektrik, maddeler arasındaki elektron transferi sonucunda oluşan bir elektrik yüklenmesidir. Özellikle kış aylarında, kuru hava koşullarında ve sentetik malzemelerle temas edildiğinde bu durum daha sık görülür.

Victoria Üniversitesi’nden fizikçi Prof. John Lekner, statik elektriğin kuru havalarda ve sentetik kıyafetlerle daha fazla biriktiğini belirterek, “Vücudunuzdaki yük 10.000 voltu aşabilir, ancak akım düşük olduğu için tehlikeli değildir” diyor.

Günlük Hayatta Statik Elektrik Birikimine Neden Olan Faktörler

📌 Sentetik Giysiler: Naylon ve polyester gibi sentetik kıyafetler, sürtünme ile daha fazla elektrik yükü toplar.
📌 Kuru Hava: Kış aylarında ısıtma sistemleri havadaki nem oranını düşürdüğü için statik yük daha kolay birikir.
📌 Elektronik Cihazlar: Bilgisayar ve telefon ekranlarıyla sürekli temas etmek de statik elektriği artırabilir.
📌 Zemin Türleri: Halı kaplı zeminler ve plastik tabanlı ayakkabılar, yük birikimini artırır.

Amerikan Fizik Derneği’nin (APS) 2023 raporuna göre, statik elektrik çarpmaları kış aylarında %60 daha fazla görülüyor. Bunun temel sebebi, nem oranının düşmesi ve yalıtkan malzemelerle temasın artması.

İTÜ Bilişim Enstitüsü’nden araştırma görevlisi, Sputnik’e verdiği demeçte, “Kışın statik elektriklenme artar çünkü nem azalır ve yükler yüzeylerde daha çok toplanır” ifadelerini kullanıyor.

Statik Elektrik Zararlı mı?

Statik elektrik, genellikle zararsızdır ancak bazı rahatsızlıklara yol açabilir:
⚡ Kas ağrıları ve kramplar
⚡ Ciltte kuruluk ve tahriş
⚡ Artan stres ve sinirlilik hali

Imperial College London’dan Dr. Emily Carter, statik elektrik çarpmalarının sağlık riski oluşturmadığını ancak rahatsız edici olabileceğini belirtiyor.

Statik Elektrikten Korunma Yolları

✔️ Doğru Kıyafet Seçimi: Pamuk ve keten gibi doğal lifler, statik elektrik birikimini azaltır. Naylon ve polyester giysilerden kaçının.
✔️ Ayakkabı Seçimine Dikkat Edin: Plastik veya lastik tabanlı ayakkabılar yerine deri tabanlı ve anti-statik ayakkabılar kullanın.
✔️ Nem Oranını Artırın: Evde hava nemlendiricileri kullanmak veya su dolu kaplar bulundurmak, havadaki nemi artırarak yük birikimini azaltır.
✔️ Topraklama Yapın: Metal bir yüzeye dokunarak vücuttaki elektriği boşaltabilirsiniz. Özellikle metal bir anahtarla önce bir yüzeye dokunmak, çarpılmayı önleyebilir.
Sonuç olarak, statik elektrik çarpmaları kış aylarında daha fazla görülse de, alınacak basit önlemlerle bu durumu en aza indirmek mümkündür.